Kaizen ve Kaikaku

Bugünüm dünden daha iyi olmalı. Bu bakış açısı ve felsefesi son zamanlarda trend hale geldi. Ama işin aslı, felsefenin trend olması değil bir “ihtiyaç” olması bence. İster bireysel düşünün ister bir şirket olarak bu felsefenin gerekliliğini elbet farkedeceksiniz. Kaizen ve Kaikaku ‘dan bahsediyorum.

Uzaaak diyarlardan Japonya’dan gelen, söylemesi ve telaffuz etmesi çok tatlış olan bu iki kavramı biraz detaylı inceleyelim. Nedir bu Kaizen ve Kaikaku ?

İlk özellik olarak, Lean -yani yalın- bir düşünce yapısından geldiğini söyleyebilirim. Organizasyonların da bu yalınlığı sağlayabilmeleri için düşünce ve süreçlerinde iyileştirmeler yapmaları gerekir. Kaizen ve Kaikaku da şirketlere yalın süreçleri uygulamalarında destek olan iki tekniktir diyebiliriz. Genellikle Kaizen daha çok bilinir daha çok duyulmuştur. Kaikaku da Kaizen gibi aynı amaca sahip olsa da aralarında uygulama ve yöntem farklılıkları vardır.

Kaizen – 改善

Az önce de dediğim gibi Kaizen Japonca bir kelimedir. Kai (Değişim) ve Zen (İyi) kelimelerinin birleşiminden türemiştir. Yani daha iyiye gitmek için sürekli bir değişim anlamına gelir.

Kai + zen = değişim + iyi (iyileştirme / sürekli iyileştirme)

Kaizen ile bir organizasyon, mevcut süreçleri üzerinde düşünür. Bu süreçler için gelişme alanlarını tespit eder ve daha iyi olması için iyileştirici bir karar alır. Bu karar organizasyondaki “herkes” için geçerlidir. Kararın uygulanmasında, yöneticilerden kat personeline kadar her gün ve her yerde herkesi kapsar.

Kaizen’i bir kez yapmak çok etkili olmayacaktır. Bu iyileşme çalışmasını sürekli hale getirmek gerekir. Kaizen bir kültür olmalıdır. Günlük yaşantımız içine dahil edip “Daha iyi nasıl olabilirdi?” diye düşünme refleksi oluşmalıdır.

Kaizen için etkisini kısa ve/ya orta vadede hissettiğimiz, minimum riskle, ufak iyileştirmeler serisi de diyebiliriz.

Kaikaku – 改革

Kai + kaku = değişim + devrimci (dönüşüm / reform / büyük gelişme)

Kaizen’in aksine, Kaikaku devrimci bir yöntemdir. Radikal bir adım değişikliğine ihtiyaç duyulduğu anlar içindir. Sonuçlar daha anlık, ancak risk Kaizen’den çok daha büyüktür.

Kaikaku, bir süreci iyileştirmek yerine organizasyonun tamamen yeni bir sürece geçmesini talep edebilir.

Kaikaku küçük bir grup /ekip iyileştirmesinden ziyade daha geniş çaplı bir kitleyi etkileyecek değişimlerdir. Dolayısı ile üst yönetim kararı (yukarıdan aşağıya) olarak karşımıza çıkar. Bireyin farkındalığını arttırmak için organizasyondaki standartları ve statükoyu ezer ve yerine yenisini getirir.

Bazen Kaikaku’dan istenen sonuçları alamazsanız. Beklediğiniz bu sonuçların gerçeğe dönüştüğünü görmek için sürekli iyileştirmelerin kullanılması gerekebilir. Yani Kaizen yapmak gerekebilir.

Örneklerle Kaizen vs Kaikaku

Yukarıda Kaizen ve Kaikaku ‘nun ne olduklarını kısaca açıkladım. Peki gerçek dünya örnekleri ile bu iki kavramı karşılaştırmak istersek neler diyebiliriz?

Örnek 1:

Kaizen – Ekibin kullandığı bir araç için ekstra özellikler geliştirmek (custom fields eklemek)

Kaikaku – Şirkette ekipler arası manuel bir sürecin tamamen otomatize edilerek bir yazılım ile sağlanması

Örnek 2:

Kaizen – Agile bir takımın “Definition of Done” tanımını geliştirmesi

Kaikaku – Organizasyon seviyesinde Agile Dönüşüm yapılması (Son zamanlarda en trend olan Spotify Scaling Agile Tribe yapısına geçiş)

Örnek 3:

Kaizen – Kanban (Mevcut süreçleri önce görselleştirmek sonra iyileştirmek)

Kaikaku – Scrum (hiyerarşik düzenin ortadan kalkması, self-managed takımlar ve yeni rol tanımlamaları)

Bir de Kakushin Var – 革新

Kaku + shin = yeni + devrimci (yenilik / reform / yenileme)

Yalın bakış açısında bilinen üçüncü bir iyileştirme türü Kakushin ‘dir. Burada işin içine inovasyon ve reform giriyor. Mevcut süreci, çok daha farklı ve inovatif bir şekilde yapmak diye düşünebiliriz.

Genellikle Kaikaku ve Kakushin arasındaki fark anlaşılması zordur ve karıştırılır. Ufak bir örnekle anlatmaya çalışayım. Kaikaku, bir ürün yapımında conta entegrasyonunun manuelden çıkıp artık robot ile otomatize edilerek yapılmasıdır. Kakushin ise artık o ürünün conta kullanılmadan yenilik getirilerek üretilmesidir. Hatta belki ürün farklılaşması bile olabilir. Farkettiyseniz kilit bir kaç kelime var “Yenilik ve inovasyon”. Bu iki kelime size Kaikaku ve Kakushin arasındaki farkı ayırt etmenizde yardımcı olsun.

Kaikaku ve Kakushin için bir yorum var. Birkaç yerde karşıma çıktı ben de buradan yazmak istedim. Bazı kesimler Kaikaku’yu daha hantal buluyorlar. Madem bir değişim olacak neden inovatif bir şey yapmıyoruz bakış açısıyla Kakushin bu kesime daha mantıklı geliyor. Yorum sizin. 🧐

Son Söz

Bu yazıyı okuyorsanız mutlaka Kaizen hedefleriniz için bir yola girmişsiniz diye düşünüyorum. Hatta sizlerin bu 3 yöntem/teknik/uygulama -artık ne derseniz- için tecrübelerinizi öğrenmek çok isterim. bu yazının altında yorumlarınızı bekliyorum.

İlkim Dilara KADAKALOĞLU
d.